Voedselbossen: Het boeren van de toekomst!

Ik wil niet dat mijn blog over mij gaat, maar ik wil beweging veroorzaken, anderen inspireren! Daarom heb ik het vaak over de natuur, dieren, maar ik wil met deze nieuwe rubriek: ‘Hemelbestormers & ‘Dromenvangers’ andere mensen aan het woord laten, mensen die iets moois doen voor de wereld, met heel hun hart en ziel. In dit aller eerste artikel geef ik het woord aan Carlo. Ik ken Carlo nu een paar jaar, via het dierenactivisme. Een lieve jongen met een groen hart. Ik ben trots op hem en zijn dromen. Laat je inspireren <3

De voedselindustrie is de kern van onze grootste problemen van vandaag en morgen. Verwoestijning, ontbossing, het verdwijnen van biodiversiteit en extreme hoeveelheden koolstof in de atmosfeer zijn gevolgen van hoe wij in de afgelopen decennia onze voedselproductie hebben opgezet onder het excuus om iedereen (goedkoop en snel) te kunnen voeden. Ruim 50% van onze leefbare grond is in de afgelopen decennia omgetoverd tot grote vlaktes landbouw waar slechts 1 gewas groeit. In Nederland is dit zelfs 67%, waarvan de helft grasvlaktes zijn om ons vee te voeden. Meer informatie over de oorzaken en gevolgen van de landbouw crisis in Nederland kan je hier op de website van ReNature vinden. 

Schaalvergroting en innovatie worden gezien als pronkstukken voor de landbouw tegenwoordig, waar puur wordt gekeken naar monetaire input en output. Biodiversiteit, dierenwelzijn, het klimaat en de boer zelf worden compleet buitenspel gezet door onze monocultuur van denken en handelen. Het is best makkelijk om een veld vol aardappelen of mais te telen, je hoeft alleen kennis van aardappelen te hebben, en je hele bedrijfsvoering daar op af te stemmen. Elk jaar voer je gewoon hetzelfde uit, en alles wat groeit wat geen aardappel of mais is roei je uit door middel van pesticiden. Alle insecten en ‘on’kruid kunnen hier niet tegen en vluchten weg. Elk jaar iets meer (kunst)mest toevoegen om hetzelfde te kunnen oogsten, dat wel omdat de grond steeds minder vruchtbaar is. Water om te irrigeren halen we uit sloten en andere bronnen, zonder dat we slim met regenwater om hoeven te gaan. Er is toch een onuitputbare bron aan water? Als het volgroeid is geven we de calorieën aan ons vee, die deze omvormen tot vlees en melk, maar slechts tegen een fractie van de calorieën die we ze voeden. Hoe inefficient dit precies is? Bekijk dit onderzoek van Oxford Universiteit wat gedaan is bij 40.000 boerderijen over de hele wereld. 80% van ons landbouwgrond gaat naar vee voor dierlijke producten wat slechts 18% van de calorieën en 37% van de eiwitten produceert.

Maar wat nu als het ook anders kon? Wat als onze voedselproductie biodiversiteit verwelkomt in plaats van uitroeit, als het koolstof opslaat in plaats van uitstoot, als het wel efficiënt is en het meer gaat lijken op hoe de natuur is bedoeld en groeit als we die met rust laten? Zoals een bos bijvoorbeeld. Een bos is weer krachtig tegen extreme weersomstandigheden. Heb je wel eens een overstroomd bos gezien? Of een uitgedroogd bos? Zie je grote machines door het bos rijden om producten toe te voegen, of pesticiden te spuiten? Elk dier en plantje, bloem of boom heeft een functie in een bos, om elkaar te versterken. Onder de grond bevindt zich een mega netwerk van niet alleen wortels, maar ook van bacteriën en schimmels die grondstoffen delen met planten die dat nodig hebben. Het systeem zorgt voor elkaar, maar het is een complex systeem waar een hoge diversiteit zorgt voor een gezond systeem. 

Wat nu als wij dit systeem zouden kunnen imiteren, terwijl we ook ons voedsel produceren? Dat zou een win-win situatie zijn! Boslandbouw, of voedselbossen, vormen de oplossing. Een voedselbos is een bos met meerdere lagen van plantjes, bloemen, struiken, klimops en bomen, maar dan van soorten die eetbare / helende producten groeien, of een bijdrage leveren aan het systeem door grondstoffen uit de grond naar boven te halen of te delen met andere soorten of bepaalde insecten te weren door hun geur. Een mooie uitleg van pionier Martin Crawford kan je hier in een kort filmpje vinden. Martin heeft een prachtig voedselbos in het zuiden van Engeland van al ruim 20 jaar oud, en heeft een aantal geweldige boeken geschreven. Eentje die ik zelf gelezen heb is ‘Creating a Forest Garden’, waarmee je zelfs een voedselbos in je eigen achtertuin(tje) kan aanleggen!

3 Tips voor je eigen voedselbos:

1. Plant zoveel mogelijk ‘perennials’ (vaste planten) ipv annuals (eenjarigen). Dit zijn soorten die niet na 1 seizoen doodgaan, maar elk seizoen blijven groeien en die je kan blijven oogsten. Hierdoor heb je niet elk jaar weer een nieuw zaadje nodig, kan je de grond met rust laten en wordt de oogst elk jaar meer. Het bodemleven zal exponentieel toenemen en zal de omgeving versterken. Voorbeelden zijn fruitbomen, blauwe bes, asperges, rabarber en artisjok. 
2. Zorg voor zoveel mogelijk diversiteit, hoe meer hoe beter! Door de diversiteit zorg je dat eventuele ziektes of pesticiden zich niet makkelijk kunnen verspreiden
3. Zorg dat je bodem ALTIJD bedekt is. Doe dit dmv blaadjes, takken en of gras/riet. Je kan dit ook doen door bodembedekkers (bosaardbei, lievevrouwebedstro) te planten, wat nog beter is. Waarom? Doordat je de bodem bedekt, is er minder impact van extreme temperaturen en stroomt de toplaag van je vruchtbare bodem niet zomaar weg als het hard regent. Ook kan ‘naakte’ grond niet goed tegen zon en sterft al het leven snel af.
4. Bonus tipje, let altijd goed op hoeveel zon of schaduw het gewas nodig heeft om rekening te houden waar je ze plant. Kijk ook of ze goed of slecht tegen wind kunnen, anders moet je eerst bijv. een natuurlijke wind beschutting / haag planten. 

Zelf sta ik zo versteld van de potentie van voedselbossen en boslandbouw dat ik dit op grote schaal wil gaan uitvoeren om te laten zien dat al ons voedsel op deze manier geproduceerd kan worden, in tegenstelling tot zo goed als alles wat er nu in onze supermarkten ligt. Biologisch is beschikbaar, maar dit betekent nog steeds dat er meestal 1 gewas groeit op een (groot) stuk grond, zonder diversiteit of zorg voor al het leven in de bodem. Dit is nog steeds ver van hoe de natuur bedoeld is. 

Het bekendste voedselbos van Nederland kan je in de buurt van Nijmegen vinden, voedselbos Ketelbroek. 1 bosrijke hectare, omringd door droge & dorre monocultuur akkers. Geweldig om dit contrast te zien. Wouter van Eck is een geweldige rebel, werkt samen met verschillende organisaties en overheden om te laten zien dat we ook op deze harmonieuze manier onze bevolking kunnen voeden, en heeft nu een een project gestart van 20 hectare in Brabant. Met steeds meer voedselbossen in Nederland, is er vast wel eentje bij jou in de buurt! 

Op 15 hectare in Spanje ga ik deze vorm van landbouw opzetten, en boeren in de omgeving mee nemen in de transformatie. Ik heb mijn carrière als IT-consultant opgezegd en heb het mijn levensmissie gemaakt om de voedselindustrie van binnenuit wakker te schudden. Ik neem je graag mee in mijn reis om van 15 hectare droge grond (die is 8x per jaar open geploegd) om te vormen tot een voedselbos dat in harmonie is met natuur, waar we weer onderdeel van de natuur zijn, wat een community & opleidingscentrum zal worden met yoga & meditatie retreats, waar we dieren kunnen opvangen uit de bio-industrie en we kunnen genieten van een leven op basis van kwaliteit, in plaats van kwantiteit.

Je kan mijn hele journey, waar ik vanaf het begin af aan zal beginnen, volgen op Instagram, Facebook en mijn website. Zou je mijn project willen steunen om te realiseren? Dat kan hier, elke euro helpt enorm!

Liefs, Carlo van The Green Rebel